Nhóm bạn cũ 40 năm gặp lại và bài thơ hay nhất Đường thi về chủ đề Tích Biệt

Trần Đông Phong

Bài này nói về buổi gặp gỡ của nhóm cựu học sinh lớp 7G trường cấp II Trưng Vương Hà Nội sau 40 năm gặp lại (1974-2014).

Trưa Chủ nhật 19-1-2014, theo chương trình hẹn trước do Bích Thu (cựu lớp phó) khởi xướng, nhóm cựu học sinh lớp 7G, Trưng Vương 1974, tụ tập ở trang trại Sóc Sơn của Ngô Minh, lớp trưởng. Quả là một cuộc dã ngoại tuyệt vời.

Một mái nhà sàn, xung quanh là trại gà, chuồng lợn, vườn rau theo kiểu sinh thái nhìn ra mặt hồ rộng mênh mông trong nắng nhạt, trời hơi se lạnh. Mùi thịt nướng tỏa thơm theo gió nhẹ. Rượu nếp cái hoa vàng nhà trồng, trong vắt như mắt mèo, sủi bọt lăn tăn, làm hồn thơ chuếnh choáng. Bình rượu vang đỏ màu Bordeaux với vị chát đặc trưng của vang Pháp làm tăng hương vị khi nghe những vần thơ Pháp trữ tình lãng mạn thế kỷ 19, như là:

‘Il pleure dans mon cœur

comme il pleut sur la rue

Quelle est cette langueur

Qui pénetre dans mon cœur’

Anh khóc trong time m

Như mưa trên phố dài

Nỗi tương tư nào vậy

Đang nhập vào lòng em.

Bác Ngô Quang Thịnh, bố Ngô Minh, tuổi đã gần 90 mà vẫn còn nhớ như in những vần thơ Pháp học từ 80 năm trước, như là “L’an passé, c’était certain que je suis grand”, Thời gian đã qua đi, chắc chắn rằng tôi đã lớn. Thành ngữ Pháp có câu “Le vin est tira, il faut le boire”, Bình rượu vang đã mở, thì phải uống hết. Thật là “Khi chén rượu, khi cuộc cờ”.

Rời Sóc Sơn, cả đoàn về qua nhà Sen Hoa ở Ciputra. Căn hộ ở tầng 11, bố trí khá hợp lý, như rộng hơn diện tích thực. Trên tường treo một bức tranh chữ khá lớn. Sen Hoa nói là của người bạn Trung Quốc tặng chồng Sen Hoa là người Thụy Sỹ, thời gian làm ở Hải Nam. Cả nhà không hiểu nghĩa là gì. Mình hứa tối nay sẽ giới thiệu và dịch bài này lên FB. Đây là bài thơ rất nổi tiếng của Vương Bột, nhà thơ rất nổi tiếng đời Đường.

Nguyên tác:

送杜少府之任蜀州
城闕輔三秦，
風煙望五津。
與君離別意，
同是宦遊人。
海內存知己，
天涯若比鄰。
無為在歧路，
兒女共沾巾。
王勃

Phiên âm:

Tống Đỗ Thiếu Phủ chi nhậm Thục Châu

Thành khuyết phụ Tam Tần

Phong yên vọng Ngũ Tân

Dữ quân ly biệt ý

Đồng thị hoạn du nhân

Hải nội tồn tri kỷ

Thiên nhai nhược tỷ lân

Vô vi tại kỳ lộ

Nhi nữ cộng triêm cân.

Vương Bột

Chú thích:

- Vương Bột (647-675): Người Sơn Tây, TQ, nổi tiếng thần đồng về thơ.

- Đỗ Thiếu Phủ: Tên người.

- Thục Châu: Tên đất nay thuộc Tứ Xuyên, TQ.

- Tam Tần: Tên đất nay thuộc Thiểm Tây.

- Ngũ Tân: 5 bến sông thuộc Thục Châu.

Dịch nghĩa:

Tiễn bạn Đỗ Thiếu Phủ đi nhậm chức ở Thục Châu

Chúng ta ở nơi kinh thành bảo vệ vùng đất Tam Tần

Trong cảnh khói gió mờ ảo, cùng nhau nhìn về phía Ngũ Tân thuộc vùng đất Thục Châu, nơi bạn sắp đến để nhậm chức.

Tôi xin chia sẻ với bạn tình cảm ly biệt lúc này.

Bởi vì chúng ta cùng là người phải đi xa để nhậm chức quan.

Miễn là trong biển này, chúng ta vẫn còn là những người tri kỷ, hiểu nhau.

Thì dù phải xa cách nơi góc biển chân trời, chúng ta vẫn cảm thấy như ở bên nhau.

Trên con đường rẽ chia tay, đừng nên ủy mị

Như đám nữ nhi khóc lóc sụt sùi, nước mắt thấm ướt khăn.

Dịch thơ:

1/ Bản dịch của Trần Nhất Lang

Thành xây giữ đất Tam Tần
Trông vời năm bến mấy tầng khói mây.
Bùi ngùi giây phút chia tay
Bác, tôi bể hoạn thường hay đổi dời.
Chúng ta tri kỷ trên đời
Chân mây góc biển như người lân gia.
Chia tay bóng khuất ngã ba
Đừng khăn thấm lệ như là nữ nhi.

2/ Bản dịch của Nguyễn Phước Hậu

Thành phủ xứ Tam Tần
Sương gió miền Ngũ Tân.
Cùng ông ly biệt nhé,
Trôi nổi kẻ làm quan.
Bạn bè trong bốn bể
Góc trời kể cũng gần.
Chớ lần khân nhi nữ
Rẽ bước, ướt dầm khăn.

          Bài thơ này được đánh giá là hay nhất trong thể thơ  “tích biệt”, tiếc phải chia ly. Thường được dùng để tặng bạn thân khi đi xa.

ipad, iphone, smartphone thi nhau chụp, sẽ được Up lên FB nay mai.

(TĐP)