Thân gửi anh Ngô Công Thành,
Hôm qua đang nói chuyện điện thoại với anh thì có việc
phải đi. Bây giờ mới ngồi lại nói tiếp bằng bàn phím computer. Lúc trước đang
nói về bài thơ đầu tiên tôi làm cách nay 30 năm, cũng vào thời gian hè. Lúc đó
tôi mới ra trường, đi làm, được Cơ quan
phân công về Văn phòng đại diện tại Hải Phòng hai năm, kiêm luôn việc ở Quảng
Ninh. Nên thường đi Quảng Ninh. Đi tầu thủy từ Bến Bính và phải mang theo xe đạp
để tiện đi lại. Bến tầu đông, ai cũng cố chen để vào khoang có chỗ ngồi, nếu
không thì phải lên boong chịu nắng gió. Từ Bến Bính tầu chạy quanh co hơn tiếng
đồng theo con sông có hình dạng đúng như tên gọi của dân địa phương là Ruột Lợn.
Đến cửa biển tầu chuyển hướng bắc chạy vào vùng biển của vịnh Hạ Long. Cảnh đẹp
vô cùng, biển xanh biếc, đảo như núi nhấp nhô trông như tranh vẽ. Sau này xem
phim Đông Dương (L’indochine) của đạo diễn điện ảnh Pháp Regis Wargnier có diễn
viên Catherine Deneuve đóng vai chính, tôi cũng thấy lại cảnh vịnh Hạ Long như
vậy. Thỉnh thoảng lại thấy cá heo nhẩy vọt lên không, cạnh mấy chiếc thuyền câu
trông rất thú vị. Người ta nói đấy là cá heo đang tranh cá với ngư dân. Nay cảnh
này chắc chẳng còn nữa. Đến Bến Hòn Gai, cầu tầu hẹp, tầu này lui ra, tầu khác
mới vào được. Người ta bắc mấy tấm gỗ làm cầu nối thành tầu và bờ. Sóng xô thân
tầu rập rình, phải hết sức chú ý để không bị trượt chân. Xuống tầu, đạp xe trên
Thị xã Hòn Gai lúc bấy giờ, nay là Thành phố Hạ Long, không hiểu sao tôi vẫn
thích tên Hòn Gai hơn. Chợt nhìn thấy quả núi ngay thị xã, hỏi ra mới biết đây
là núi Bài Thơ, liền nhớ lại chuyện xưa. Núi này vốn tên là Truyền Đăng, nhiều
thi nhân đã qua đây làm thơ đề vách đá, nên được gọi là núi Bài Thơ.
Dù đã khá mệt sau chặng đường mấy tiếng đồng hồ trên tầu
thủy, nhưng ý muốn đọc thơ cổ nhân thôi thúc phải đi đến tận nơi xem. Hỏi đường
vòng vèo một lát thì đến. Lúc đi hào hứng bao nhiêu, đến nơi thì thất vọng bấy
nhiêu. Trên vách núi thơ của người xưa còn đấy, chữ còn, chữ mất, nước rỏ giọt
chảy dài từng vệt trông rất thê lương. Năm ngoái nhân dịp đi Quảng Ninh về mấy
dự án nhiệt điện, tranh thủ ghé qua, thấy cảnh cũng vẫn thế. Thật đáng tiếc, cảnh
vật giá trị như thế mà để hoang phế.
Quay trở lại năm 1983, về nhà khách của tỉnh, nằm nghĩ
ngợi. chợt có mấy ý thơ, nay vẫn còn nhớ, viết ra đây anh xem nhé.
TỨC CẢNH HẠ LONG
Bến Bính chen chân vội xuống tầu
Quanh co Ruột Lợn một hồi lâu
Cá heo tranh cá đầu ngọn sóng
Chài lưới giăng hàng mũi thuyền câu
Chiếc tới chiếc lui tầu cập bến
Lớp sau lớp trước sóng xô tầu
Bài thơ vách đá nay còn mất
Bên núi Truyền Đăng đọc cổ thi.
(TĐP - Hè 1983)
Em thấy làm thơ Đường luật thật khó, giờ chẳng mấy người làm, báo Văn thơ cũng không tháy đăng. Anh Trần Đông Phong chuyên làm thơ thể loại này lại viết trực tiếp bằng chữ Hán thì quả là đáng bái phục. Bài thơ đầu tay anh viết có cảm xúc nhưng hình như vẫn chưa chỉnh về niêm luật. Mong được tác giả giải thích thêm về hai cặp câu thực và luận để em hiểu thêm ý bài thơ và niêm luật của nó được không ạ?
Trả lờiXóaBạn chỉ ra chỗ nào chưa chỉnh về niêm luật. Bài này âm vận, bằng trắc, đối luật đều chỉnh. Câu 3 và 4, câu 5 và 6 là hai đôi câu đối chỉnh cả từ lẫn nghĩa. Câu 3,4 thấy cá heo, sóng, chài lưới ấy là thực trong phiêu du trên biển. Câu 5,6 có tới, lui, sóng xô ấy là luận về cuộc sống bon chen, vất vả. Điệp từ chiếc...chiếc và lớp...lớp làm câu thơ thêm sinh động.
XóaNgày hôm nay số lượt truy cập blogE sẽ vượt qua con số 90.000. Bạn nào trúng số 90.000 chắc là sẽ gặp nhiều may mắn trong tháng tới (ví dụ có lộc, được tăng lương hay thăng chức hoặc gia đình có điều vui đến). BBT
Trả lờiXóaBài thơ ngày xưa xưa của anh Phong, chỉ có giá trị đồ cổ, sao không post những bài bây giờ, khi trình độ của anh ấy thâm hậu rồi
Trả lờiXóaĐây là bài thơ thể Đường luật duy nhất Trần Đông Phong viết bằng tiếng Việt. Bạn đọc có thể hiểu được và bình luận xem hay dở chỗ nào? Những bài thơ sau này đều viết trực tiếp bằng tiếng Hán, BBT sẽ trao đổi với anh Phong để mở những cuộc thi dịch thơ Đường luật của Trần Đông Phong trên blogE, trên cơ sở những bài thơ chữ Hán của anh đã được anh dịch nghĩa tiếng Việt nhưng chưa thành thơ. Bạn nào dịch hay Trần Đông Phong sẽ thưởng. Ngày xưa tôi công tác cùng với Trần Đông Phong, mỗi khi mình có câu nói hay làm anh thích anh đều mở ví thưởng liền. Mấy thằng chuyên viên chúng tôi suốt ngày ngồi nghĩ "lời hay ý đẹp" tặng anh nhưng phải thật tự nhiên, lộ liễu quá là mất thưởng. Biết đâu có bạn bình bài thơ này hợp ý tác giả lại được Trần Đông Phong chiêu đãi hay thưởng phong bì đấy (NCT)
XóaĐọc lời dẫn thơ anh TĐP nói đến phim Đông Dương và Catherine Deneuve chợt nhớ, hai Chủ nhật vừa rồi trên VTV1 lúc 21 giờ chiếu phim Mayerling về Hoàng gia Áo năm 1889. Trong phim Catherine Deneuve đóng vai Hoàng hậu Áo, đẹp và hay.
XóaBài thơ này của TĐP đã có 425 lượt truy cập vào xem với 82 nhận xét tính đến 17:00 ngày 01/10/2013. Anh Phong thông báo bạo nào truy cập vào đọc lần thứ 500 sẽ được anh tặng sách thơ Cảm Diêm thần. Xin đọc giả blogE lưu ý (BBT)
XóaNhất trí
XóaTôi đã nhận được hai cuốn sách anh TĐP gửi tặng. Sách in đẹp. Cảm diêm thần có nhiều ảnh TĐP đi thăm các danh lam thắng cảnh ở Trung Quốc và Việt Nam, nơi đã tạo cảm hứng thơ cho tác giả. Đường Thi Ngẫu tập thể hiện tài năng dịch thuật thơ Đường của TĐP thật đáng kính nể. Cám ơn anh TĐP đã gửi đến cho tôi tình cảm nồng thắm từ Hà Nội.
XóaCác bạn cố gắng truy cập blog E xem, nếu trúng số 105.000 hoặc lần thứ 500 truy cập bài thơ đầu tiên của TĐP, được tác giả tặng sách lưu niệm sẽ thấy rất vui. (LPT)
Chúc mừng LPT đã nhận được sách tặng
XóaSố lượt truy cập xem blogE đã vượt qua ố 105.000 mà không có đọc giả được nhận quà lưu niệm của TĐP, vì không có ai ghi nhận xét vào thời điểm này hoặc lân cận với lượt truy cập này. LPT truy cập lúc 6:49 ngày 2/10 vào lượt truy cập thứ 104.960. Một bạn nặc danh truy cập và ghi nhận xét lúc 16:42, lượt truy cập thứ 105.141. Hiện nay số lượt truy cập bài thơ đầu tiên của TĐp đã đạt 453 lượt truy cập, chỉ còn 47 lượt nữa là tròn 500 lượt truy cập. Bạn đọc nào muốn được TĐP tặng sách thơ thì hãy truy cập xem bài và nhớ ghi nhận xét nhé (BBT)
XóaThông báo Bài thơ đầu tiên của TĐP đã đạt 497 lượt truy cập. Bạn bấm nút truy cập lần thứ 500 sẽ được tác giả tặng sách thơ. BBT xin thông báo.
XóaEm cứ bấm đại xem có trúng số 500 không nhé. Bây giờ mới vào blog nhưng từ lúc BBT thông báo chưa thấy ai comment, biết đâu mình lại trúng. Nếu trúng em đề nghị anh Phong tặng cuốn Đường Thi Ngẫu tập và hoa nhân ngày 20/10 cơ (Thu Hiền )
XóaBBT xác nhận bạn Thu Hiền truy cập lượt thứ 504 xem bài thơ đầu tiên của Trần Đông Phong. Việc đề nghị được tặng Đường Thi và Hoa của bạn phải chờ anh TĐP quyết định. Thu Hiền là chuyên viên Vụ QLQH, một độc giả thường xuyên của blogE (BBT)
XóaChúc mừng Thu Hiền. Hứa gì tặng nấy.
XóaBật mí với Thu Hiền từ kinh nghệm của LPT và BT là nếu có bình luận ấn tượng thì cuốn ĐTNT là trong tầm tay.
XóaNCT đã trúng số 90.000 rồi nhé. nhận xét lúc 11:08 ngày 28/8/2013 (NCT)
Trả lờiXóaNhận xét này đã bị quản trị viên blog xóa.
XóaĐã có 2 người nhận trúng số 90.000 (!). Hãy nhớ lại chuyện ngày xưa nhận bắn rơi máy bay Mỹ !
Trả lờiXóaAi nữa thế ?
XóaMình không nhận bắn rơi máy bay đâu mà chỉ nhìn thấy may bay rơi lúc 11h 07 thôi!
XóaNhận xét này đã bị tác giả xóa.
XóaXem lại nhận xét thứ 16 trong bài Kịch bản của hs lớp 7?
Trả lờiXóa"Thỉnh thoảng lại thấy cá heo nhẩy vọt lên không, cạnh mấy chiếc thuyền câu trông rất thú vị. Người ta nói đấy là cá heo đang tranh cá với ngư dân."- Giờ cháu mới biết ngay trong vịnh Hạ Long có cá heo >_<"
Trả lờiXóaĐấy là 30 năm trước, còn bây giờ Vịnh HL chỉ còn nước thôi.
XóaTại sao vần chủ của bài là vần ÂU sao câu cuối lại có vần I (bên núi Truyền Đăng đọc cổ thi), có nhầm lẫn gì không hả anh TĐP. Thơ đường luật sai vần thế này là không chấp nhận được đâu anh ạ.
Trả lờiXóaKhông sao, vần i có thể đi với vần u, ây, ê được mà. Anh còn nhớ bài xuân oán của Kim Xương Tự không? Đả khởi hoàng oanh nhi
XóaBất giao chi thượng đề
Đề thời tan thiếp mộng
Bất giác đáo Liêu Tây
Tôi đã từng định đặt câu cuối của bài này là "Bên núi Truyền Đăng ngắm vịnh thu".
Thực ra Đường Thi cho phép phá cách, miễn là không chối. Ví dụ bài Hoàng Hạc lâu của Thôi Hiệu có nhiều chỗ thất luật:
Câu 1: "Tích nhân dĩ thừa Hoàng Hạc khứ" theo luật chữ thứ 2 "nhân" là vần bằng, thì chữ thứ 4 phải là trắc, nhưng chữ "thừa" lại là bằng; tiếp theo chữ thứ 6 phải là vần bằng, nhưng lại dùng chữ Hạc là vần trắc. Thôi Hiệu không biết luật thi chăng?
Câu 3, 4 không đối nhau: "Hoàng Hạc nhất khứ bất phục phản
Bạch vân thiên tải không du du"
Thơ thất ngôn bát cú nếu có được 2 đôi câu đối hoàn chỉnh thì chuẩn. Nhưng Lý Bạch bài Anh Vũ Châu, câu 3, 4 không đối: Anh Vũ tây phi Lũng Sơn khứ
Phương Châu chi thụ hà thanh thanh"
Thiên hạ thì cho 2 câu này là tuyệt diệu. Tôi lấy chữ Thanh Thanh trong câu này để đặt tên cho con gái thứ 2.
Tôi còn vài bài nữa thất luật một chút cho gai góc.
Em xin phép luận thêm với anh Trần (Em đoán ND 22:33 là anh TĐP không biết có phải không?). Bài thơ của Kim Xương Tự không phải thể thơ đòi hỏi niêm luật chặt chẽ như thể TNBC hay TNTT đâu ạ.
XóaTuy nhiên, em đồng ý rằng thực tế làm thơ Đường luật cho phép phá cách, với điều kiện nó tạo nên tính nghệ thuật và giá trị biểu đạt cao.
(HY)
Bài Xuân tứ của Lý Bạch, thơ ngũ ngôn gieo vần i rất chuẩn:
XóaYên thảo như bích ti
Tần tang đê lục chi
Đương quân hoài quy nhật
Thị thiếp đoạn trường thì
Xuân phong bất tương thức
Hà sự nhập la vi.
VỀ BÀI THƠ TỨC CẢNH HẠ LONG CỦA TRẦN ĐÔNG PHONG
Trả lờiXóa(Trần Hải Yến luận bàn)
Hải Yến không biết mình viết lời bình bày có phải là việc làm “múa rìu qua mắt thợ”, tức là qua mặt những cây bút bình thơ của Blog E như N22, thichdoctho không? Nhưng bởi HY cũng thường có cảm hứng với cổ thi nên em cứ xin liều thêm một phen. Em nhớ mình đã từng dám bình rất dài bài XUÂN NHẬT TỨC SỰ của Đại sư Huyền Quang mà!
Bình thơ Đường luật có cái dễ và cũng rất nhiều cái khó. Cái dễ là luật thơ dã được đặt ra từ đời Đường, muốn bình cứ đem chuẩn ra mà đối chiếu, khen chê gì thì cũng cơ bản là có chuẩn, bớt đi cái sự chủ quan ở nhiều chỗ. Còn khó là: Dù có luật nào thì bài thơ vẫn là một tác phẩm nghệ thuật. Mà tác phẩm nghệ thuật mang tính Đường thi, dù thơ dù họa, nó là những nét phác thảo, ít nét mà tinh, đậm tính chất của tranh thủy mặc. Người viết đã khó, người bình càng thấy khó hơn.
Với khả năng có hạn của mình, HY xin bàn về bài thơ của anh TĐP trên bốn phương diện của thơ Đường luật.
1/ Thứ nhất là Luật:
Trong luật qui định có đối âm và đối ý. Đối ý thì có thể đối tương phản hay đối tương đồng đều được. Tôi nghĩ, về luật đối ý, bài thơ của anh TĐP và cơ bản là chuẩn. Còn đối âm là qui định về luật bằng (B) – trắc (T) của các tiếng (chữ)
Thơ thất ngôn bát cú Đường luật có hai thể (bằng và trắc), căn cứ vào chữ thứ nhì câu 1 mang thanh B hay T. Như thế, bài TỨC CẢNH HẠ LONG của TĐP là thất ngôn bát cú (TNBC) thể trắc. Và theo qui định B – T của thể TNBC, cho phép nhất tam nguc bất luận (tiếng 1,3,5 không cần theo luật) và nhị tứ lục phân minh (Tiếng 2,4,6) phải đúng luật, thì luật B, T của bài thơ TĐP viết, gần như chuẩn. Chỉ thất luật ở hai chữ. Cụ thể như sau:
Theo luật, các chữ 2,4,6 của câu 3,4 phải là:
BTB (thơ TĐP là BTT – thất luật ở chữ thứ 6 “ngọn”)
TBT (Thơ TĐP là TBB – Thất luật ở thữ thứ 6 “thuyền”)
Vì vậy, khi đọc hai câu này lên, ta có cảm giác âm thanh hơi bị “lạc giọng”.
Tôi xin phép được chỉnh lại như sau:
Cá heo tranh cá nơi đầu sóng
Chài lưới giăng hàng chốn nước sâu
Khi chỉnh như vậy, tôi cho rằng đối ý ở hai câu sẽ trở thành đối tương phản, chỗ này sẽ hay hơn đối tương đồng.
2/ Thứ hai là niêm:
Niêm là sự giống nhau về luật B – T trong các câu, đặc biệt là ở chữ thứ nhì, làm nên sự kết dính các câu thơ. Các cặp câu phải niêm là: 1-8, 2-3, 4-5, 6-7.
Bài thơ của anh TĐP rất chuẩn về niêm.
VỀ BÀI THƠ TỨC CẢNH HẠ LONG CỦA TRẦN ĐÔNG PHONG (tiếp)
Xóa(Trần Hải Yến luận bàn)
3/ Thứ ba là về vần.
Theo qui định, vần có thể chấp nhận cả vần chính (giống nhau) và vần thông (gần giống nhau). Những tiếng cuối ở các câu 1,2,4,6,8 phải hiệp vần, nếu không sẽ là “thất vận”. Bài thơ của anh TĐP thất vận ở câu cuối. Chỗ này tôi không dám chỉnh vì sợ không đúng ý tác giả. Chỉ xin nêu ý kiến nhận xét như vậy thôi.
4/ Thứ tư là bố cục.
Bố cục 4 phần Đề - Thực – Luận – Kết, mỗi phần một cặp câu, nếu nói cụ thể thì rất phức tạp, chỉ xin bàn những nét chính.
- Hai câu đề phải giới thiệu được thời gian, không gian, sự vật, sự việc … Tác giả cơ bản đã đạt được, tuy nhiên cái không gian được giới thiệu phải rõ nét HẠ LONG hơn nữa, vì bài thơ là TỨC CẢNH HẠ LONG mà.
- Hai câu thực đã làm tốt nhiệm vụ trình bày, mô tả. Tác giả có thể tham khảo phần bàn bạc của tôi ở trên hoặc chỉnh lại luật hai câu này theo ý mình.
- Hai câu luận cần nêu được suy nghĩ, thái độ, cảm xúc về cảnh mình vừa tả thực. Nhưng tôi cho rằng ý luận bàn của Trần thi sĩ chưa thật rõ, mới gần như tả thực thôi. Nếu anh cho rằng đây là sự phá cách, phần tả thực cần kéo dài, thì tôi không dám luận thêm.
- Hai câu kết cần khái quát nội dung toàn bài theo hướng mở rộng, nâng cao. Nhưng thi sĩ họ Trần mới cảm nhận về một phần Hạ Long thôi. Có thể đây là phần anh tâm đắc nhất nên chỉ nêu cảm nhận về nó chăng?
Tôi nghĩ làm thơ theo Đường thi khó vô cùng. Tôi cứ bàn vậy thôi, chứ chưa hẳn đã viết tốt. Nhưng người ngoài cuộc bao giờ cũng nhìn nhận khách quan hơn mà. Tôi chỉ cho rằng những đánh giá của mình là cái nhìn của người ngoài cuộc mà thôi!
Trong khi người người chạy theo thơ bí hiểm, “hậu hiện đại” … coi đó mới là “mốt” thơ ca, thì việc anh TĐP vẫn cảm và viết theo Đường thi, không ngại những cái khó của thơ Đường luật, tôi cho đó là một cách nghĩ, cách làm vô cùng đáng trân trọng.
Chúc anh với những sáng tác mới tràn đầy hứng khởi.
(Hải Yến)
Đọc lại lời bình của mình, HY thấy mình xưng hô không đồng nhất, lúc "em" lúc "tôi", là do viết vội. Xin được thông cảm.
Xóa(HY)
đề nghị BBT xin bác TĐP bức ảnh để độc giả làm quen, em nghĩ những ngày tới chắc độc giả BlogE sẽ được thưởng thức nhiều bài thơ hay của Bác TĐP!
XóaĐọc lại có mấy lỗi chính tả: nười = người, bai = bài, gịot = giọt.
XóaMình vừa có một comment khá dài, vừa post lên, lại không thấy đâu cả. Chắc phải viết lại. Bàn về câu luận.
XóaNếu ND 23: 13 nói về những lỗi chính tả do đánh máy trong bài bình thơ của HY thì còn một số lỗi nữa ạ. Đây là lần đầu tiên HY viết một lần rồi copy xuất bản luôn, không kịp đọc lại. Mong được thông cảm lần nữa.
Xóa(HY)
Nói về câu luận trong thể thất ngôn bát cú. 2 câu 5, 6 thường là lý lẽ, lập luận. Tuy nhiên có nhiều bài tả thực mà ẩn luận rất hay. Bài Thu hứng kỳ nhất của Đỗ Phủ. Câu 5, 6 là:
XóaTùng cúc lưỡng khai tha nhật lệ
Cô chu nhất hệ cố viên tâm.
Phan Huy Vịnh dịch là:
Khóm cúc tuôn rơi dòng lệ cũ
Con thuyền buộc chặt mối tình nhà.
Phân tích nguyên tác: 2 câu này là tả cảnh thực về hoa cúc đọng sương trong như nước mắt, thuyền buộc nơi vườn cũ. Nhưng luận ở chỗ:
- "Lệ": hoa không biết khóc nhưng thi nhân thấy sương trên hoa coi là nước mắt vì nhớ lại những ngày đã qua "tha nhật", chắc là nhiều kỷ niệm.
- "Tâm": tấm lòng thì không buộc được con thuyền, nhưng tấm lòng thi sỹ thì luôn nhớ đến vườn cũ quê nhà.
Vậy luận ở đây là chữ "lệ" và chữ "tâm" trong 2 câu tả thực.
Đỗ Phủ có 2 bài gọi là Khúc giang nhị thủ, trong đó câu 5, 6 của cả 2 bài đều là tả thực, nhưng lại ẩn luận rất hay:
Xóa- Giang thượng tiểu đường sào phí thuỷ
Uyển biên cao trủng ngoạ kỳ lân
Ý là:
Trên sông có ngôi nhà nhỏ, chim phỉ thuý làm tổ,
Bên cạnh vườn thượng uyển có kỳ lân bằng đá.
- Xuyên hoa giáp điệp thâm thâm hiện
Điểm thuỷ thanh đình khoản khoản phi
Ý là:
Con bươm bướm bay xuyên qua khóm hoa, lúc ẩn lúc hiện.
Con chuồn chuồn chấm đuôi xuống nước bay chập chờn
Xem qua thì toàn cảnh thực, chẳng thấy luận ở đâu cả. Thế mà có đấy. Muộn quá rồi. Hôm khác sẽ bàn tiếp.
Hải Yến bình thơ thế này chắc được TĐP thưởng to rồi. ít nhất cũng được tặng sách CẢM DIÊM THẦN (vỊ MẶN TRÊN MÔI).
Trả lờiXóaXin trân trọng tặng bạn đọc Hải Yến một cuốn thơ Cảm Diêm Thần vì những lời bình hay cho Bài thơ đầu tiên của Trần Đông Phong. Thơ đã chuyển cho NCT để gửi HY. TĐP
XóaTôi muốn gửi tặng bạn đọc có sinh nhật vào ngày 10-10 một cuốn Cảm Diêm Thần, nhưng không biết làm cách nào mà gửi sách được? TĐP
XóaCảm ơn dịch giả Trần Đông Phong đã có "ý " muốn tặng một cuốn Cảm Diêm Thần cho đọc giả có sinh nhật vào ngày 10-10. Chiều qua đọc những dòng viết này của anh Đông Phong em đã rất vui vì lần đầu tiên sinh nhật của mình có một người có ý muốn tặng sách thơ. Anh đã muốn tặng nhưng không biết làm cách nào mà gửi sách được?
XóaĐơn giản thôi, chỉ cần anh có ý muốn tặng là người ấy coi như đã nhận được rồi. Đôi khi trong cuộc sống, không nhất thiết là mình phải nhận hoặc cho, tặng nhau thứ gì đó mới là quý. Mà chỉ cần có một suy nghĩ tốt thoảng qua nhau là quý rồi.
Xin chúc dịch giả TĐP có nhiều sức khỏe, có thêm nhiều cảm hứng dịch và sáng tác thơ.
Trân trọng!
(Hoa Quỳnh).
Bạn Hoa Quỳnh cứ cho địa chỉ, BBT blog E sẽ gửi sách đến cho bạn qua đường Bưu điện. Hôm qua tôi đã trao sách của TĐP cho cháu Bùi Thuỷ ở Website ĐCSVN rồi. (BBT). TĐP cũng gửi qua BBT cuốn Cảm Diêm thần tặng bạn Hải Yến. Đề nghị Hải Yến cho thông tin để chúng tôi gửi sách tới bạn. (BBT)
XóaTôi đọc HY bình TĐP khá thuyết phục ( tôi tuy thỉnh thoảng thơ thẩn tí chút, chủ yếu là do cảm súc, chứ vốn về lĩnh vực này kém lắm). Tôi thấy HY rất có thể trở thành nhà văn hay nhà phê bình đấy ! (Nhưng hơi vội vàng nên hay mắc lỗi chính tả...) (VĐT)
Trả lờiXóabình luận của HY như robot. Hoàng Hạc lâu cũng khó sống.
XóaĐường luật, bản thân nó đã là robot. Còn làm thơ Đường luật, rất đáng hoan hô những phá cách. HY đã nói điều này trong mấy comment rồi, bạn không đọc thì đừng "chụp mũ" HY thế. HY đội mũ quá khổ, cũng "khó sống", ND 22:01 ạ!
Xóa(HY)
Nếu các bạn không muốn nhận xét thơ đường thì cũng không cần cãi nhau mà chuyển sang nhận xét thơ NCT đi. Phong cách thơ tình hiện đại kết hợp với truyền thống rất hợp với các bạn.
XóaHY nóng tính thế, hình như là giáo viên văn?
XóaLà giáo viên thì bình như thế là đúng rồi, vì phải xét đến 1/4 điểm. Còn là người yêu thích thì thường tìm cái mới, cảm hứng chợt đến. Như Thôn Vỹ Dạ của Hàn Mặc Tử, "sao anh không về chơi thôn Vỹ", nghe ba vần bằng liên tiếp ở 3 vị trí từ 2, 4, 6 thật êm tai, nao nao. Nhưng chấm về luật thì chữ "về" vần bằng số 4 là sai vì phải là vần trắc.
XóaNhầm lần thơ đường luật với thơ mới rồi. Hàn Mặc tử đại diện cho Thơ Mới, không tuân thủ các niêm luật nghiêm ngặt của thơ đường luật. Vì nghiêm ngặt quá nên thơ đường luật rất khó làm, đạt được cảm xúc thì lại phạm luật về câu chữ, đạt yêu cầu câu chữ thì mất cảm xúc. Mấy trăm năm thơ đường luật Việt Nam những bài đạt cả hai yêu cầu trên có thể đếm được vài chục bài, chủ yếu rơi vào Nguyễn Khuyễn, Tú Xương, Hồ Xuân Hương, bà Huyện Thanh quan. Thơ Đường luật khó hay nên những bài làng nhàng, phá cách chẳng ai nhớ, trong khi thơ mới thì người ta ngâm nga nhiều bởi nó dễ thuộc, dễ nhớ và giàu cảm xúc. Vì thế những nhà thơ hiện đại Việt Nam thường tránh làm thơ đường luật vì chi phí lao động bỏ ra nhiều mà hiệu quả thấp.
XóaRiêng bài thơ Thôn Vỹ Dạ là theo Đường luật, 3 khổ, mỗi khổ 4 câu thất ngôn.
XóaNguyễn Bính có nhiều bài theo Đường luật. Bài Hoa cỏ may của Xuân Quỳnh cũng là dạng này. T.T.K có 4 bài, thì 3 bài thể 4 câu 7 chữ: Hai sắc hoa ti gôn, Bài thơ thứ nhất, Bài thơ cuối cùng. Cũng tương đối nhiều đấy.
XóaNếu tính thế thì có thể xếp cả bài thơ BÁC ƠI của Tố Hữu vào thơ Đường luật à? vì nó cũng có những khổ 4 câu thất ngôn và tuân theo luật bằng trắc của thơ đường luật:
XóaSuốt mấy hôm rày đau tiễn đưa
Đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa...
Chiều nay con chạy về thǎm Bác
Ướt lạnh vườn cau, mấy gốc dừa!
Con lại lần theo lối sỏi quen
Đến bên thang gác, đứng nhìn lên
Chuông ôi, chuông nhỏ còn reo nữa?
Phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn!
Bác đã đi rồi sao, Bác ơi!
Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời
Miền Nam đang thắng, mơ ngày hội
Rước Bác vào thǎm, thấy Bác cười!
Trái bưởi kia vàng ngọt với ai
Thơm cho ai nữa, hỡi hoa nhài!
Còn đâu bóng Bác đi hôm sớm
Quanh mặt hồ in mây trắng bay...
Khổ thơ đầu trong bài thơ Thôn Vĩ dạ:
Sao anh không về chơi thôn Vĩ?
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên,
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền
có phải đường luật không?
Ngoài yêu cầu về số chữ, về vần, bằng trắc, còn yêu cầu về đối ý, đối từ nữa.
2 bài nêu trên là theo thể Đường luật rất chuẩn. Dạng 7 chữ 4 câu không cần đối, chỉ cần niêm, luật và vần như phân tích HY. Những chữ thất niêm sai luật nếu đi thi sẽ bị trừ điểm. Có phá cách nhưng vẫn phải trong luật, phá rồi lại quay về luật. Phá ít thôi, luật vẫn là chính, thế mới ra Đường luật. Có thể thành các loại khác như Tống từ, Lâm giang tiên hoặc là thơ tự do...
Xóavà đây là một khổ trong bài Hoa cỏ may của Xuân Quỳnh
XóaMây trắng bay đi cùng với gió
Lòng như trời biếc lúc nguyên sơ
Đắng cay gửi lại bao mùa cũ
Thơ viết đôi dòng theo gió xa
Than ôi!
Chưa hiểu luật vẫn làm "thầy cãi"
chỉ đất Việt này mới có thôi.
4. Luật Thơ Thất Ngôn Tứ Tuyệt
XóaThơ Tứ tuyệt còn được gọi là thơ Tuyệt cú. TNTT có 4 câu 7 chữ. Luật cho TNTT giống y như luật áp dụng cho 4 câu đầu hay 4 câu cuối của TNBC, giống nhau về luật bằng trắc, về niêm, về vận. Tuy nhiên ta không thể ngắt một bài TNBC ra làm 2 bài TNTT. Ngược lại cũng không thể lấy 2 bài TNTT ráp lại thành một bài TNBC dù vần có phù hợp. Thơ TNTT có cấu trúc giống như TNBC, có 4 phần: đề, thực, luận và kết rõ ràng. Đối xứng không bắt buộc.
4.1 Luật Bằng Trắc
4.1a Luật Bằng Vần Trắc:
1. B B T T B B T
2. T T B B T T B (V)
3. T T B B B T T
4. B B T T T B B (V)
4.1b Luật Bằng Vần Bằng:
1. B B T T B B B (V)
2. T T B B T T B (V)
3. T T B B B T T
4. B B T T T B B (V)
4.1c Luật Trắc Vần Bằng:
1. T T B B T T B (V)
2. B B T T T B B (V)
3. B B T T B B T
4. T T B B T T B (V)
4.1d Luật Trắc Vần Trắc:
1. T T B B T T T
2. B B T T T B B (V)
3. B B T T B B T
4. T T B B T T B (V)
4.2 Cấu Trúc Của TNTT
Nội dung của TNTT được gói ghém trong 4 câu 7 chữ cũng phải diễn tả theo trình tự 4 phần:
4.2a Đề: gồm câu 1
Đề giới thiệu, ấn định bối cảnh cho câu chuyện sẽ được kể ra : thời điểm, nơi chốn...
4.2b Thực hay trạng: gồm câu 2
Thực nói lên ý định, nội dung bài thơ...
4.2c Luận: gồm câu 3
Luận bàn luận rộng thêm về nội dung, tả cảnh hoặc tình cảm.
4.2d Kết: gồm câu 4
Kết chuyển ý và tóm tắt, hoặc có ý mới gây xúc cảm hay tạo suy nghĩ thêm.
Đừng nghĩ rằng cứ ghép nhiều khổ 4 câu 7 chữ theo luật thơ đường cũng ra một bài thơ đường luật. Ghép như thế là đã chuyển thành thể thơ khác rồi!
Bài tứ tuyệt của Đỗ Phủ chẳng có đề, thực luận, kết mà chỉ có 4 câu tả cảnh:
XóaLưỡng cá hoàng ly minh thuý liễu
Sổ hàng bạch lộ thướng thanh thiên
Song hàm Tây Lĩnh thiên thu tuyết
Môn bạc Đông Ngô vạn lý thuyền.
Cụ Tản Đà dịch là:
Hai cái oanh vàng kêu liễu biếc
Một hàng cò trắng vút trời xanh
Nghìn năm tuyết núi song in sắc
Muôn dựm thuyền Ngô cửa rập rình.
Lâu rồi, không được thưởng thức thơ của Anh VĐT, Anh quá bận công việc cơ quan hay việc gia đình mà kín tiếng thế ạ?
XóaChào bạn ND 22.37! Cảm ơn bạn đã quan tâm, nhưng như tôi đã hơn một lần thú nhận rồi, tôi vốn không có khiếu văn thơ đâu, thỉnh thoảng có mấy vần chỉ là cảm hứng nhất thời thôi, tôi cũng có ghi chép nhưng khi đọc lại thấy không ổn nên không dám đăng đâu. Nhân bạn nhớ đến, tôi mạnh dạn ghi lại mấy câu mà tôi đã tặng vợ nhân một hôm bà xã nhắc tôi làm thơ tặng nhé:
XóaNếu thơ anh có thể giúp được em
Thì anh sẽ nguyện làm con chữ
Cho em vơi đi mỗi khi vất vả
Cho em vui lên những lúc em buồn
Anh sẽ làm nước thiêng tưới mát tâm hồn
Mỗi khi em nóng giận
Anh sẽ là niềm vui bất tận
Khi chúng mình bên nhau...
(VĐT)
Thể theo nguyện vọng của một số bạn muốn nhận diện Thi sĩ Trần Đông Phong để làm quen, chúng tôi bổ sung thêm tấm ảnh Trần thi sĩ chụp tại Mũi Cà Mau khi anh cùng Đoàn Công tác do Đặc phải viên Chính phủ Thái Phụng Nê dẫn đầu đi thị sát bán đảo Cả Mau chuẩn bị cho việc xây dựng khu liên hợp Khí - Điện - Đạm Cà Mau. (BBT)
Trả lờiXóaNgưỡng mộ Trần Đông Phong, Chuyên gia kinh tế-Dịch giả-Nhà thơ-kiêm phóng viên Nhiếp ảnh!
XóaĐây là một bài Đường luật thất ngôn bát cú hoàn chỉnh của NGuyễn Bính, trích từ bài Trời mưa ở Huế.
Trả lờiXóaTrời mưa ở Huế sao buồn thế!
Cứ kéo dài ra đến mấy ngày
Thềm cũ nôn nao đàn kiến đói
Trời mờ ngao ngán một loài mây.
Trường Tiền vắng ngắt người qua lại
Đập Đá mênh mang bến nước đầỵ
Đò vắng khách chơi nằm bát úp
Thu về lại giở gió heo may...
Phá đề: địa điểm Huế, trong những ngày mưa liên miên.
Đối: câu 3, 4 và 5, 6 là 2 đôi câu đối chuẩn.
Đặc sắc ở chỗ thực và luận hoà chung trong mỗi câu. Nôn nao, ngao ngán luận về nỗi niềm trong ngày mưa. Vắng ngắt, mênh mang luận về sự cô đơn của thi sỹ.
Niêm lụât rất chuẩn theo phương án 1a của NCT.
Có một số tài liệu in đoạn này thành 2 khổ 4 câu, không ổn.
Tiếp theo là các khổ thất ngôn tứ tuyệt chuẩn về niêm luật.
Đính chính comment trước dựm = dặm
Lý Bạch có bài Thanh ình điệu gồm 3 khổ 4 câu 7chữ:
Trả lờiXóaVân tưởng y thường hoa tưởng dung
Xuân phong phất hạm lộ hoa nùng
Nhược phi quần ngọc sơn đầu kiến
Hội hướng Dao Đài nguyệt hạ phùng.
Nhất chi hồng diễm lộ ngưng hương
Vân vũ Vu Sơn uổng đoạn trường
Tá vấn Hán cung thuỳ đắc tự
Khả liên Phi Yến ỷ tân trang.
Danh hoa khuynh quốc lưỡng tương hoan
Trường đắc quân vương đới tiếu khan
Giải thích xuân phong vô hạn hận
Trầm hương đình bắc ỷ lan can.
Bạn nào cần rõ nghiac vào google tra là thất ngay nghĩa. Ở đây tôi chỉ muốn giới thiệu dạng thơ Đường theo từng chùm 3 khổ 4 câu 7 chữ, không phải là cộng các khổ lại. Có những bài nhiều khổ hơn, như là bài Xuân giang hoa nguyệt dạ của Trương Nhược Hư gồm 9 khổ 4 câu 7 chữ.
Đính chính bài trên inh = bình, hương = Hương
Trả lờiXóaTôi muốn gọi Bài Xa chồng của NCT là Tình mưa tháng 8. Nghe Kiss rain, mời nghe Il Pleut sur Bruxelles Mưa Bruxelles
Trả lờiXóahttp://my.opera.com/xikechua/blog/il-pleut-sur-bruxelles
Đính chính bài Quy gia: lai = gia
Trả lờiXóaĐọc bài Nỗi niềm xa quê của thi sỹ Song, chợt nhớ đến bài Hồi hương ngẫu thư của Hạ Tri Chương nhà thơ thời Đường:
Trả lờiXóaHồi hương ngẫu thư
I
Tiểu thiểu ly hương lão đại hồi
Hương âm vô cải mấn mao tồi
Nhi đồng tương kiến bất tương thức
Tiếu vấn khách tong hà xứ lai.
II
Ly biết gia hương tuế nguyệt đa
Cận lai nhân sự bán tiêu ma
Duy hữu môn tiền Kính hồ thủy
Xuân phong bất cải cựu thời ba.
Đính chính Hồi hương ngẫu thư: tong = tòng, biết = biệt
XóaVề đề tài “Trăng khuyết” của HY, nghiệm ra dường như chỉ điềm báo lứa đôi không thành. Trong Truyện Kiều có 2 lần nói đến trăng khuyết:
Trả lờiXóa“Vầng trăng ai xẻ làm đôi
Nửa in gối chiếc, nửa soi dặm trường”
“Đêm thu gió lọt song đào
Một vành trăng khuyết ba sao giữa trời”
Anh TĐP ơi, Em thán phục sự đa tài của anh, hôm nay nếu không bận Anh cho độc giả thưởng thức bài thơ mới đi, bài này chắc phải có số lượng nhận xét nhiều nhất tuần rồi, em dê đến mỏi tay mới nhận xét được.
Trả lờiXóaBài thơ hay nhất về cảnh thu mưa:
Trả lờiXóaThánh thót tầu tiêu mấy hạt mưa
Khen ai khéo tạc cảnh tiêu sơ
Xanh om cổ thụ tròn xoe tán
Trắng xóa tràng giang phẳng lặng tờ
Bầu dốc giang sơn say chấp rượu
Túi lưng phong nguyệt nặng vì thơ
Cho hay cảnh cũng ưa người nhỉ
Thấy cảnh ai mà chẳng ngẩn ngơ.
Bà huyện Thanh Quan
Có một số dị bản:
Khen ai = Bút thần, Đố ai
Lưng = Len
Tác giả: Hồ Xuân Hương
Về lời bình của ND 20:25 2/9/2013 trong Mục Xa chồng hay Anh khóc trong tim em
Trả lờiXóa1/ Về xác định “il pleure” là ai khóc: Đọc kỹ có thể thấy, bản dịch của TĐP dùng “anh khóc” không khẳng định tuyệt đối ở ngôi thứ 2. Trong thi ca tác giả có thể tự đặt nhân vật ở vai nam hay nữ trong mỗi tác phẩm của mình. Lời thơ ướt át hơi ủy mị, do vậy có thể coi nhân vật tâm sự (mon coeur) là nữ, nếu là nam thì hơi ái, nên dùng chữ “em” để dịch “mon coeur”. Chữ “Il pleure” nôm na là “đối tượng ngôi thứ 3 số ít, giống đực khóc” có thể biểu tả tình cảm của nhân vật với con người, thiên nhiên, mà thiên về yếu tố con người, vì trong khổ 3 nói về việc khóc do phản bội, “trahision” trong nguyên tác nghĩa là phản bội, bội bạc đã hé lộ yếu tố con người, vì thiên nhiên không thể phản bội. Trong tiểu sử của PV có nói đến việc PV ghen vì nghi ngờ người tình phản bội, mà người tình này là Rimbeau, nam thi sỹ Pháp rất nổi tiếng. Tất nhiên không nhất thiết tác giả phải ghen thì mới có thơ. Tác giả có thể nhận thức xã hội mà thành thơ, điều này phổ biến. Ở Pháp thời đó đã có nhiều giấy mực tranh luận “Il pleure” là ai khóc, có mấy giả thuyết: trời khóc, PV khóc, RB khóc và người đọc tự khóc theo cảm nhận của mình, vì mỗi người đều có đối tượng khóc riêng.
2/ Về bản dịch của BBL:
BBL dịch "Mưa rơi trên thành phố,Như khóc trong lòng ta" như vậy BBL đã khẳng định đối tượng khóc là “Mưa” khi đảo lộn trật tự thơ nguyên tác ở 2 câu đầu, "Il pleure dans mon coeur Comme il pleut sur la ville" (Anh ta khóc trong lòng tôi,Như mưa rơi trên thành phố. Điều này làm chữ “phản bội” Khổ 3 câu 11 “Có ai phản bội”BBL trở nên khó giải thích, vì mưa không thể phản bội về tình cảm. Đây là quan điêm trời khóc.
Nghiên cứu kỹ nguyên tác bài thơ cho thấy rõ ràng tác giả nói về nỗi buồn rất sâu trong lòng. Buồn đến mức như đám tang. Sự hận thù, tình yêu và có sự nghi ngờ về thủy chung. Dứt khoát phải liên quan đến con người.
Nhận xét rất hay, rát uyên bác, nhưng đề nghị bạn nhạn xét vào đúng bài" xa chồng hay anh không trong tim em" cho tiện theo dõi nhé. Vì đây là bài thơ Tức cảnh hạ Long, nên người đọc sẽ không hiểu bạn nói gì khi họ vừa đọc xong bài thơ đi từ Ruột lợn đến Cổ Thi. Và lại khi phải rê chuột quá lâu để đọc nhận xét của bạn họ cũng nản và cảm thấy bực mình khi phải hỏi tại sao?
XóaBàn tiếp về Xa chồng hay Anh khóc trong tim em
Trả lờiXóaNguyên tác đầy đủ của bài thơ này có đầu đề là “Il pleut doucement sur la ville” (Arthur Rimbaud), nghĩa là “Mưa rơi nhẹ nhàng trên phố” (lời của Arthur Rimbaud). Điều này cho thấy Paul V. đã mượn lời của Rimbaud làm đầu đề, chứng tỏ bài thơ thơ này có khả năng liên quan đến Rimbaud. Vậy câu mở đầu của bài thơ “Il pleure dans moncoeur”, có thể hiểu chủ thể “pleure” khóc là Rimbaud. Ta đã biết PV và RB có tình cảm. Tôi tìm được trong Wikipedia bản dịch của Nguyễn Viết Thắng bài thơ này. Câu mở đầu là “Tiếng nức nở trong tim, Như mưa trên thành phố” có thể hiểu là tiếng khóc, không phải là tiếng mưa như khóc của BBL “Mưa rơi trên thành phố, Như khóc trong lòng ta”.
Theo ý kiến của Yann Frémy, co-rédacteur en chef de Parade sauvage (http://www.fabula.org/colloques/document851.php) trong bài viết “Verlaine, entre Rimbaud et Longfellow : au sujet de la troisième ariette oubliée” nghĩa là “Verlaine, giữa Rimbaud và Longefellow: theo chủ đề của điệu nhạc thứ 3 bị quên lãng”, thì cảm hứng của PV đối với bài thơ này còn xuất phát từ một câu thơ của Longefellow, nhà thơ Mỹ rất nổi tiếng cùng thời “It rains, and the wind never weary” nghĩa là “ Trời mưa và gió không bao giờ mệt mỏi”.
Thế đấy càng nghiên cứu càng bí. Mỗi người hiểu một ý.
Mưa rơi lặng lẽ trên thành phố
(Arthur Rimbaud)
Tiếng nức nở trong tim
Như mưa trên thành phố
Có điều chi mệt lử
Đang ngự trị trong lòng?
Tiếng mưa rơi dịu êm
Trên đất và trên mái
Con tim này khắc khoải
Nghe tiếng mưa nhẹ nhàng!
Khóc chẳng cần nguyên nhân
Con tim mình, trái lại
Có điều chi phản bội?
Buồn bã như đám tang.
Cứ thế, một nỗi buồn
Con tim không biết được
Không yêu và không ghét
Chẳng có gì buồn hơn.
(P.V. Nguyễn Viết Thắng dịch)
Post thêm vào ô này nữa cho rõ cả 2 mạch.
Trả lờiXóaTôi cũng tìm được một bản dịch Mathilde Tuyết trầ n về bài này. Theo đó thì mưa rơi như mưa rơi. Chẳng có ai khóc cả. Thôi tuỳ cảm nhận của dịch giả.
Mưa nhẹ rơi trên thành phố
© Bản dịch của Mathilde Tuyết Trần
Mưa rơi trong tim tôi
Như mưa rơi trên thành phố
Buồn nào chán chường quá
Chiếm lấn trái tim tôi
Mưa rơi thật êm đềm
Trên đất và trên ngói
Cho trái tim buồn bã
Ôi, tiếng hát những giọt mưa !
Mưa rơi chẳng duyên cơ
Trong trái tim quằn quại
Hở ! không một ai phản bội ?
Tang của tình này thật rõ vô duyên
Khổ đau thảm não nhất
Là không biết tại sao
Không yêu không thù hận
Tim đau nhức không ngưng !
Đây đúng là ý kiến của một nhà nghiên cứu thơ ca uyên bác, rất am hiểu về thơ và ngôn ngữ Pháp.
XóaSerie comments về thơ của Paul Verlaine ở Blog này tương đối chuyên sâu về thơ và Pháp văn, có tầm quốc tế. Người đọc có thể học và tra cứu thông tin ở đây.
Trả lờiXóaVotre ami
Tự sướng
XóaĐây là bản dịch tiếng Anh bài thơ này của PV. Trong bài này dịch theo ý mưa như là mưa. Tôi nghĩ rằng dịch "il pleure" (anh ta khóc) thành "It rains" (trời mưa) làm cho hồn của bài thơ trở nên nhạt nhòa, ta buồn vì mưa nói chung. Không diễn đạt được các ý giận, phản bội ở phần dưới. Đặc biệt Verlaine đã từng ghen bắn bị thương Rimbaud. Tuy nhiên thể hiện như vậy thì thoát ra ngoài thực tại, nhiều người có thể chia sẻ được hơn. Có hướng phóng tác. Về P. V. càng bàn càng hay. ở Pháp có hẳn 1 tạp chí chuyên về Verlaine là Revue Verlaine.
Trả lờiXóaIt Rains in My Heart (Il pleure dans mon coeur)
It rains in my heart
As it rains on the town,
What languor so dark
That it soaks to my heart?
Oh sweet sound of the rain
On the earth and the roofs!
For the dull heart again,
Oh the song of the rain!
It rains for no reason
In this heart that lacks heart.
What? And no treason?
It’s grief without reason.
By far the worst pain,
Without hatred, or love,
Yet no way to explain
Why my heart feels such pain!
http://allpoetry.com/poem/8538073-It_Rains_in_My_Heart__Il_pleure_dans_mon_coeur_-by-Paul_Verlaine
Một bản dịch tiếng Anh bài thơ Il pleure dans mon coeur của Verlaine. Bài dịch này sát ý, sát lời với nguyên tác. Theo ý bài này là khóc trong lòng như mưa.
Trả lờiXóa"It rains gently upon the city" - Arthur Rimbaud
The author, Paul Verlaine.
The Book, Lovesongs Without Words (1874).
________________________________________
There is weeping in my heart
As it rains upon the city,
What is this faintness (languor)
Which penetrates my heart?
Oh gentle clatter of the rain
Through ground and over the roofs!
For a heart which is bored,
Oh the song of the rain!
There is weeping without reason
In this heart which is disgusted.
What! no treason?
This mourning is without reason.
It is good the worst pain
Has no knowledge of why,
Without love and without hate,
My heart has so much from pain!
http://www.annexed.net/box/verlaine/verlaine2.html
Một bản dịch tiếng Anh nữa thơ của Paul Verlaine. Lần này là "Những giọt nước mắt rơi trong tim tôi". Mời xem:
Trả lờiXóaTears Fall in my Heart (Il pleure dans mon coeur)
by Paul Verlaine. Translated by Burton Raffel
Tears fall in my heart
Like rain falling on cities.
What makes the world go dark
And wounds my weeping heart?
Oh sweet sound of rain
Falling on roofs and ground!
Nothing soothes my pain
Like songs of falling rain!
And yet, no cause for tears,
Here in this pitiful heart.
Really? Nothing to fear?
Weeping senseless tears?
Never knowing why
Hurts the most, the worst.
This heart’s completely dry,
But hurts, and can’t tell why.
http://www.percontra.net/issues/27/poetry/tears-fall-in-my/
Những comment uyên bác quá. Nhưng hình như các bác đặt comment sai chỗ?
Trả lờiXóaThấy các bạn rất quan tâm tới blogE, dù ngày nghỉ cũng bắt đầu từ 7 giờ, đêm thường quá 24 giờ. Cảm ơn các bạn rất nhiều!
Trả lờiXóaMất ngủ mà, lướt web chút
XóaSố lượt truy cập tăng chóng mặt
Trả lờiXóaVượt 96 nghìn rồi, 100 nghìn trong tháng 9!
Trả lờiXóaMình vừa đi Quảng Ninh về, đường xấu quá, có 150 km mà đi hết 4 tiếng, bắn tốc độ nhan nhản ngoài đường. Không lo cái cụ thể mà chỉ toàn hão huyền Casino với chân dài.
Trả lờiXóa"Bài thơ vách đá nay còn mất
Trả lờiXóaBên núi Truyền đăng độc cổ thi"
Vậy bài thơ trên vách đá là gì? Tác giả đọc bài cổ thi nào?
NGỰ CHẾ THIÊN NAM ĐỘNG CHỦ ĐỀ
Trả lờiXóaCự tẩm uông dương triều bách xuyên
Loạn sơn kì bố bích liên thiên
Tráng tâm sơ cảm Hàm tam cổ
Tín thủ dao đề Tốn nhị quyền
Thần Bắc khu cơ sâm hổ lữ
Hải Đông phong toại tức lang yên
Thiên Nam vạn cổ hà sơn tại
Chính thị tu văn yển vũ niên
Lê Thánh Tông
Bản dịch còn nhiều tranh luận. Các bạn có thể tra trên google
Đây là bản dịch của Trần Nhuận Minh, tuy nhiên vẫn còn có tranh luận về cách hiểu câu 3, 4.
XóaNhận nước trăm sông sóng cuộn đầy
Núi bày cờ thế, biếc liền mây
Xưa theo người khác luôn bền chí
Giờ đã tung hoành một chớp tay
Đế Chủ điệp trùng quân hổ mạnh
Hải Đông đã tắt khói lang bay
Trời Nam muôn thuở non sông vững
Yển vũ tu văn dựng Nước này!
Trần Nhuận Minh (dịch)
Một cách hiểu khác. Xem toàn văn lời bình luận theo đường link:
Xóahttp://philong58.blogspot.com/2012/03/tran-nhuan-minh-bien-vua-le-thanh-tong.html
LỜI CỦA VUA LÀ ĐỘNG CHỦ TRỜI NAM VIẾT LÊN
Vùng nước rộng lớn, biển sâu, thủy triều cả trăm dòng,
Núi non lộn xộn bày trận thế, màu xanh nối liền đến tận trời.
Lòng trai cảm khái, giống như hào thứ ba của quẻ Hàm, [1]
Bất giác đưa tay lên để thi lễ từ xa, giống như hào thứ hai của quẻ Tốn. [2]
Ở phía bắc đã bố trí chốt giữ những nơi trọng yếu nhiều toán quân oai dũng,
Đài lửa ở Hải Đông đã tắt khói phân chó sói khô. [3]
Trời Nam muôn thuở núi sông còn đó,
Chính là lúc gác việc võ để sửa sang việc văn cho tốt.
[1] Hào thứ ba của quẻ Hàm là hào cương dương, muốn vượt lên, nhưng vẫn biết nghe lời người trên.
[2] Hào thứ hai của quẻ Tốn bày tỏ sự cung kính, nhưng đúng là có lòng thành, chứ không phải là giả dối, xu nịnh.
[3] Ngày xưa đốt phân chó sói khô để báo động.
Bản dịch này, câu 3, 4 không ổn
XóaBIỂN ĐÔNG CẢM NGHĨ
Triều tự trăm dòng, sóng nhặt khoan
Đảo liền mây biếc, thế ai dàn?
Thúc dồn ba trống tâm hùng dội
Đưa lánh nhị quyền, trận sấm ran
Cung Bắc, chốt then đông hổ mạnh
Biển Đông đốt lửa, lũ sài tan
Trời Nam sông núi bền muôn thuở
Gìn võ, lúc này lo chính văn.
DUY PHI dịch
Bản này dịch thoáng quá
XóaÔng Hoàng Xuân Hãn dịch :
Trăm sông chầu xuống bể Đông
Đảo bày ngan ngát, bể lồng trời xanh
Chí hăng thoát muốn tuần chinh
Để giao biên trấn ban hành lệnh công.
Quân hùng dàn dọc thuyền rồng
Khói lang bặt dấu, Hải Đông an nhàn.
Trời Nam còn mãi giang san
Hãy nên xếp võ trương văn năm này.
Bản này vẫn chưa diễn được ý câu 4 của nguyên tác
XóaÔng Mai Hải dịch
Trăm song triều hội biển mênh mông
Xanh biếc trời xa biển trập trùng
Có chí, xưa đành theo kẻ khác
Vung tay, nay tóm cả quyền chung
Quân hùng tề chỉnh quanh hoàng đế
Khói báo loạn ly tắt Hải Đông
Muôn thuở trời Nam sông núi vững
Chính thời văn trị dẹp binh nhung.
http://trannhuong.com/tin-tuc-9320/ve-bai-tho-cua-vua-le-thanh-tong-trao-doi-cung-ong-nguyen-chinh-vien.vhtm
XóaĐường link này luận nhiều nhưng không ổn
các nhà sử học đã xác định thời gian mà Vua Lê Thánh Tông đề thơ trên núi Truyền đăng là năm 1468. 261 năm sau, chúa Trịnh là An Đô Vương Trịnh Cương cũng qua đây và đề thơ trên vách núi năm 1729.
Trả lờiXóaMinh hạnh vô nhai hối tổng xuyên
Sơn liên trám thuỷ, thuỷ man thiên
Thần kì mạc trạng an bài chưởng
Hàm nhuận nan danh hoá dục quyền
Đại viễn thượng di cầm Thát xú
Xuân quang điệp kiến lạn hoa yên
Tái tuân nhất dự phu đài duyệt
Quần hổ cam ca hải yến niên
Nhật Nam Trịnh Chủ đề
Bảo Thái Kỉ Dậu, trọng xuân tứ thất nhật
Dịch
Nay gặp thời tiết ôn hoà, trong năm được mùa, lại vừa lúc mọi việc thư nhàn, nên thực hiện một cuộc tuần du, cũng là đúng phép. Ta chỉnh đốn thuỷ quân, ngự thuyền ra biển Đông, ngắm biển sâu nước trong, các hòn đảo lớn nhỏ trông như vẽ, quân thuỷ bộ đều mạnh mẽ như hổ, khí thế rầm rập như sấm. Tinh thần ta khi ấy nảy sinh hứng thú thanh nhàn, trong lòng ta trào dâng cảm xúc, bèn theo vần thơ còn lại trên vách núi, mài giũa thành một bài thơ thất ngôn lưu giữ mãi trên đá.
Mênh mông sông tụ triều lên
Nước in bóng núi, núi in bóng trời
Bàn tay tạo hoá tuyệt vời
Thần kì nhuần thấm lòng người bấy nay
Giặc Nguyên, xưa bắt ở đây
Giờ xuân sáng, khói hoa bay quanh người
Cuộc chơi ai cũng vui cười
Các quan ca tụng biển trời lặng trong
Nhật Nam Trịnh Chủ đề
ngày 28 tháng 2 năm Kỉ Dậu, niên hiệu Bảo Thái (1729)
Trần Nhuận Minh ( dịch )
Vừa có một dịch giả gửi bài đăng ký tham gia tuyển tập thơ Pháp dịch
Trả lờiXóaNghề săn “hung thần biển cả”
Trả lờiXóahttp://laodong.com.vn/Phong-su/Nghe-san-hung-than-bien-ca/145282.bld
Bài báo này cho thấy những năm 80 nghề săn cá mập khá phát triển ở Hải Phòng, năm 91 còn đánh được cá mập dài 10 m ở Quảng Ninh. Cho nên việc thấy cá heo ở Vịnh Hạ Long là bình thường. Bây giờ thì hết cả.
Xã hội 09:07 ngày 11/07/2009
Trả lờiXóaCá heo mắc cạn tại Quảng Ninh
Ngày 10/7, một con cá heo mắc cạn ở khu vực cảng thuộc phường Cẩm Thạch (Cẩm Phả, Quảng Ninh) đã được cứu hộ trong khu vực vịnh Bái Tử Long.
Con cá heo dài khoảng 1,8 m, nặng 80 kg bị mắc cạn từ ngày 8/7 khi thuỷ triều xuống.
Cán bộ, công nhân của Công ty Cổ phần công nghiệp tàu thuỷ Đông Bắc đã tiến hành nhiều biện pháp để hồi sức và đem thả cá ở khu vực gần đảo Hòn Nét nằm trong khu vực vịnh Bái Tử Long.
Theo một số ngư dân, gần đây tại khu vực đảo Hòn Nét thường xuyên có cá heo xuất hiện.
Theo TTXVN
http://news.zing.vn/Ca-heo-mac-can-tai-Quang-Ninh-post59706.html
Ngày 05.09.2013, 07:34 (GMT+7)
Trả lờiXóaCứu thành công cá voi 2 tấn mắc cạn ở Quảng Ninh
http://sgtt.vn/Thoi-su/182929/Cuu-thanh-cong-ca-voi-2-tan-mac-can-o-Quang-Ninh.html
Sáng Chủ nhật ngày 14-9-2014 về Bắc Giang dự lễ khánh thành đình làng Cổ Mân, xã Yên Sơn, huyện Lục Nam. Cùng đi có Tuấn, Học viện chính sách phát triển, em ruột anh Lâm là nhà tài trợ 90% đình làng, Nghị, Vụ Hợp tác xã, Tiến, Vụ Kinh tế công nghiệp đều là dân Bắc Giang. Trên đường về đến thị trấn Tân Dân, huyện Yên Dũng vừa độ cơm trưa, ghé lại quán ăn bên đường. Tân Dân mới được thành lập năm 2007, nằm trên con đường từ thành phố Bắc Giang đi chùa Vĩnh Nghiêm (Đức La) nổi tiếng, nên tuy cảnh quan còn đơn sơ, nhưng người lại qua khá tập nập. Nghe nói giá đất ở đây tầm 15 đến 20 triệu/m2.
Trả lờiXóaTuấn vốn là khách quen của quán này. Cô chủ quán người gốc phố Quang Trung, thành phố Bắc Giang. Cơm toàn món chân quê như tôm sông hấp trông đỏ au với hai càng dài, trám rừng Yên Thế kho với cá diếc trong nồi đất. Kho rất khéo, trám thấm đẫm vị cá, còn cá thì nhừ nhuyễn ăn hết cả xương. Cải ngồng luộc chấm nước mắm giầm trứng luộc. May trong xe còn hai chai rượu nếp cái hoa vàng Phù Đổng thơm mùi lúa. Nước luộc cải ngồng đắng có gừng rất dã rượu, thoáng cái đã hết bát nước rau luộc, đành dùng rượu cho đỡ vị mặn của cá kho. Dặn các cậu rót rượu không để tràn vì nếu hết rượu thì không còn gì để uống. Tuy nhiên vẫn còn bát canh cua đồng phủ gạch để ăn với cà pháo muối xổi. Lúc này lại nhớ đến câu thơ của cụ Nguyễn Trung Ngạn đời nhà Trần đi sứ Trung Quốc lúc nhớ nhà: “Tảo đạo hoa hương giải chính phì”, nghĩa là “Hương thơm lúa mới cua đang béo”.
Ăn xong lại mua thêm bốn niêu cá diếc kho trám, cô chủ quán dặn về nhà nhớ đun nhỏ lửa để niêu không bị nứt, khi nào quay lại trả niêu sẽ được hoàn tiền niêu mười nghìn. Cô ta quen kho cá bằng niêu đất Phù Lãng. Trong lúc uống nước chè xanh, Tuấn hỏi anh có bài thơ nào không? Trả lời: Phố quê quán nhỏ, món ăn thuần nông rất thú vị, cứ từ từ khoai sẽ nhừ.
Về đến Từ Sơn qua nhà anh Lâm, biệt thự, sân vườn mấy hécta, lại có hồ câu. Nhân tiện có cần và nhờ Tiến móc mồi. giật được mấy con cá, khá vui.
Về đến nhà, xe trát bùn đỏ, đưa đi rửa. Trong lúc đợi xe chợt có mấy ý. Phải vội về để ra bể bơi, vì có chương trình hướng dẫn bơi bướm cho cậu người Pháp. Bà vợ còn nói với theo về sớm để cùng ăn niêu cá kho. Hôm nay chỉ bơi 500 mét bướm thôi thay vì 1000 mét như mọi ngày, vì đi cả ngày và vừa khỏi viêm họng hơi mệt. Bơi xong thì hoàn thành bài thơ.
Về nhà thiếp đi một lúc, tỉnh dậy mới hơn 23 giờ. Tranh thủ gõ mấy dòng tiểu dẫn và bài thơ post lên FB để mọi người cmt.
Quán nhỏ phố quê Tân Dân
Bắc Giang, Yên Dũng, phố Tân Dân
Dã ngoại, cơm trưa, dịp cuối tuần
Diếc bạc trám đen, niêu đất mặn
Cải xanh, tôm đỏ, gạch cua vàng
Vị gừng nước đắng, vơi đâu nữa
Hương lúa rượu cay, rót nhỡ tràn
Quán nhỏ, phố quê, say bõ rượu
Cô nàng bán quán, mắt đong thần.
TĐP
Mình thích bài này
XóaÔ bài này hay quá
Trả lờiXóaTân Dân sướng nhé, có thơ hay
Trả lờiXóaCảm ơn Bác, bài thơ có nhiều ý nghĩa để kỷ niệm một chuyến đi.
Trả lờiXóaBài này có 105 nhận xét, có lẽ là kỷ lục của BlogE
Trả lờiXóa