Thơ tiếng Pháp của Puskin

Trần Đông Phong

Puskin (1799-1837) nhà văn, nhà thơ Nga lỗi lạc, được coi là mặt trời của văn học Nga. Từ hơn nửa thế kỷ trở lại đây, văn thơ của Puskin đã được dịch khá nhiều ra tiếng Việt như là Thơ Puskin, Truyện ngắn của Puskin…. Hàng triệu người Việt Nam thuộc nhiều thế hệ đã đọc Puskin và rất nhiều người thuộc lòng nhiều bài thơ Puskin bằng tiếng Nga, nhiều học giả có uy tín của Việt Nam đã có các công trình nghiên cứu khoa học thành công về văn thơ Puskin. Nhưng đã mấy ai đề cập đến mảng thơ Puskin viết trực tiếp bằng tiếng Pháp. Dưới đây là một bài thơ của Puskin viết bằng tiếng Pháp.

Stances

Avez-vous vu la tendre rose,
L'aimable fille d'un beau jour,
Quand au printemps à peine éclose,
Elle est l'image de l'amour ?

Telle à nos yeux, plus belle encore,
Parut Eudoxie aujourd'hui :
Plus d'un printemps la vit éclore,
Charmante et jeune comme lui.

Mais, hélas ! les vents, les tempêtes
Ces fougueux enfants de l'hiver,
Bientôt vont gronder sur nos têtes,
Enchaîner l'eau, la terre et l'air.

Et plus de fleurs et plus de rose,
L'aimable fille des amours
Tombe fanée, à peine éclose :
Il a fui, le temps des beaux jours !

Eudoxie, aimez ! Le temps presse ;
Profitez de vos jours heureux
Est-ce dans la froide vieillesse
Que de l'amour on sent les feux !

                                  (Pouchkine)

Bài thơ thể Stăng-xơ

Đóa hồng bạn thấy thơ ngây

Như em gái đẹp trong ngày thắm tưoi

Xuân sang mới nở nụ cười

Em là hình ảnh tình ai rạng ngời ?

Như vầy đẹp nhất mắt ai

Ơ-Đô-Xi đó hôm nay xuất thần

Ngắm em hơn cả ngày xuân

Đáng yêu, tươi trẻ muôn phần đẹp xinh.

Chao ôi! gió bão thấy không

Hung hăng bọn trẻ mùa đông dãi dầu

Ào ào gió thổi trên đầu

Phủ che đất, nước, cả bầu không gian.

Hơn hoa, hơn cả đóa hồng

Em xinh, duyên dáng thắm nồng tình ta

Úa tàn vừa mới lộ ra

Thời gian đẹp đẽ đã qua tháng ngày!

Thời gian gấp gáp, hãy yêu

Ơ-Đô-Xi gắng hưởng nhiều ngày vui

Tuổi già lãnh lẽo biết ai

Tình yêu nhóm lửa những giây mặn nồng!

(Trần Đông Phong dịch từ nguyên tác tiếng Pháp thơ của Puskin)

--

Chú thích:

- Stăng-sơ: Stances một thể loại thơ tiếng Pháp, quy định chặt chẽ về âm điệu, vần, số từ trong một câu, số câu trong một bài. Người làm được bài thể stances được coi là có trình độ.

- Ơ-Đô-Xi: Eudoxie tên riêng.