Trung Đông và văn minh Lưỡng Hà

Trần Đông Phong

          Hôm nay tôi vừa dự Hội thảo hợp tác Việt Nam với các đối tác Trung Đông và Bắc Phi. Bên lề Hội thảo tôi có gặp một số đại biểu đến từ khu vực này như là Iran, UAE, Irac, Arap Xê út, Cô Oét…. Các hoạt động của Hội thảo này có đưa tin trên TV và báo chí. Trong một phút cao hứng tôi đã giới thiệu bài thơ tôi làm về vùng đất Trung Đông này và tặng họ tập thơ đã phát hành có in bài đó. May mà mình có làm tiếng Anh nên việc trao đổi rất thuận lợi. Nói chung các bạn tỏ ra rất thích thú, có mấy bạn còn xin thêm vài quyển về để tặng lãnh đạo ở nhà và đề nghị mình ghi tên tặng cho một số chức danh cụ thể.

           Bài thơ này tôi làm bằng chữ Hán, theo thể Đường luật, thất ngôn bát cú, dịch nghĩa tiếng Việt và tiếng Anh, không dịch thơ tiếng Việt:

                     

             

            上Burj Khalifa塔, 觀西亞風域
　
                             蜃景裏看沙漠實　 蜃蜃景
                             登高塔頂現真奢　 

駱駝背上波斯市

Sinbad酒中夜舞歌
五海不堪圍舊帝　
兩河文物散時波　
八千年史今由見　 

一隼翼飛影熱沙

Thượng Burj Khalifa Tháp quan Tây Á phong vực

          

                 Thận cảnh lý khan sa mạc thực

        Đăng cao Tháp đính hiện chân xa

                  Lạc đà bối thượng, Ba Tư thị

                  Sinbad tửu trung dạ vũ ca

                  Ngũ Hải bất kham vi cựu Đế

                   Lưỡng Hà văn vật tán thời ba

                  Bát thiên niên sử kim do kiến

         Nhất chuẩn dực phi ảnh nhiệt sa.

 Dịch nghĩa:

Lên đỉnh Tháp Burj Khalifa xem phong cảnh vùng Tây Á

Trong ảo ảnh nhìn thấy cái thực của sa mạc.

Lên đến đỉnh của Tháp cao, mới hiện rõ sự xa hoa.

Khi ngồi trên lưng lạc đà, (ta nhớ đến) bản nhạc Phiên chợ Ba Tư (theo nhịp bước chân lạc đà).

Trong bữa tiệc đêm, uống chén rượu Sinbad, (bạn thưởng thức) tiếng hát, điệu  múa (Ả Rập).

Năm Biển không thể bao trọn được (lãnh thổ rộng lớn) của Đế quốc Ba Tư cổ đại.

Các di vật của nền văn minh Lưỡng Hà tan theo lớp sóng thời gian.

Lịch sử tám nghìn năm nay còn thấy gì?

Một cánh chim cắt bay, in bóng trên cát nóng sa mạc.

Chú thích

- Tháp Burj Khalifa ở Dubai, Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE), cao 828 m, cao nhất thế giới lúc khánh thành năm 2010.

- Tây Á: Còn gọi là Trung Đông.

- Ba Tư Thị: Bản nhạc Phiên chợ Ba Tư của Albert William Ketèlby.

- Sinbad: Nhân vật trong truyện Nghìn lẻ một đêm, người đã làm ra rượu vang từ nho. Vùng Lưỡng Hà được coi là nơi xuất hiện sớm nhất của rượu vang và bia.

- Ngũ Hải: Năm Biển gồm Biển Ả Rập, Biển Đỏ, Địa Trung Hải, Biển Đen, Biển Caxpi bao quanh vùng Tây Á.

- Cựu Đế: Đế quốc Ba Tư cổ đại, niên đại từ thế kỷ 4 đến thế kỷ 6 TCN, lãnh thổ trải trên 3 châu lục, bao gồm các phần Tây Á, Trung Á, Nam Âu và Đông Phi.

- Lưỡng Hà: lưu vực của hai con sông Tigris và Euphrates nằm trong khu vực Bán đảo Tiểu Á, Bán đảo Ả Rập và phụ cận. Đây là cái nôi sớm nhất của văn minh nhân loại. Các di chỉ được phát hiện có niên đại từ Thiên niên kỷ thứ 6 trước công nguyên.

- Chuẩn: Chim cắt, được ghi nhận đã xuất hiện ở Châu Âu khoảng 40 nghìn đến 10 nghìn năm trước công nguyên, di cư theo mùa đến Tây Á từ tháng 5 đến tháng 10 hàng năm. Từ xưa người dân địa phương đã biết huấn luyện chim cắt để đi săn các động vật nhỏ làm thực phẩm cho con người. Ngày nay chim cắt được nuôi vì mục đích săn bắt thể thao trong giới thượng lưu Ả Rập và biểu diễn phục vụ du khách. Có thể coi chim cắt như là chứng nhân cho lịch sử 8 nghìn năm của các nền văn minh ở Tây Á.

English:

Up on Burj Khalifa Tower and viewing scenery of West Asia area

In mirage, truths of desert are seen.

Climbed up to the top of the high Tower, its luxury appears really.

Sitting on back of camel, I remember the music In a Persian Market with the amble of camel.

Drinking Sinbad’s wine, during night you may enjoy singing voice and  belly dance of Arabian dancers and singers.

Five Seas can not enclose fully the ancient Empire of Persia.

Relic of Mesopotamia civilization has been dissolving by waves of time.

The history of eight thousands years, now might be still seen?

A falcon wing fly, its image is reflected on hot sands of the desert. 

Dubai

Notes:

- Tran Dong Phong: The author of the poem, May 2013 the author attended the Fair in Dubai, by chance has made the poem.

- Burj Khalifa Tower: In Dubai, UAE, with the height of 828m, the highest Tower of the World as of year 2010.

- West Asia: Also called Middle East, the mainland enclosed by the 5 Seas and its suburb.

- In a Persian market: the music of Albert William Ketèlby.

- Sinbad: The actor in the novel of One Thousand and One Nights, who made wine from grapes. Mesopotamia is considerer where wine and beer were first made.

- Five Seas: Arabian Sea, Red Sea, Mediterranean Sea, Black Sea and Caspian Sea.

- Ancient Empire of Persia: Its age from 6^th Century to 4th Century BC, territory spreading in 3 continentals which covers parts of Middle East, Central Asia, South Europe, East Africa.

- Mesopotamia; the valley of the two rivers Tigris and Euphrates at area of Asia Minor and Arabian Peninsula and their surroundings. Here is the earliest cradle of human civilization. Its relic which was found has age of 6^th Millennium BC.

- Falcon: Appeared in Europe about from 40 thousands years to 10 thousands years BC, migrated by season to Middle East from May to October yearly. Since long time ago, the local people have educated them in hunting small animals for food of people. At present days the falcons are trained for hunting sport hobby of Arabian people at high class and for performing to serve tourists. It might consider the falcons are the witness for 8000 year history of civilizations at Middle East.