Sách mới thơ Pháp do Trần Đông Phong dịch

Nhân dịp kỉ niệm 40 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Pháp (1973-2013), xin trân trọng giới thiệu với Bạn đọc BlogE Tuyển tập thơ dịch song ngữ của tôi đã được Nhà xuất bản Hội nhà văn ấn hành ra mắt bạn đọc với đầu đề “Nhớ chuyện nay”.  Một số bài thơ dịch trong tập thơ này đã được đăng trên BlogE. Rất cám ơn Bạn đọc đã quan tâm, bình luận. Qua BBT tôi muốn gửi tặng sách tới Bạn đọc. Dưới đây là trích Lời nói đầu của Tập sách:

Thời sinh viên tôi cũng có lúc đắm đuối với những vần thơ trữ tình Pháp thế kỷ 19, về sau thì quên lãng đi. Đôi lúc trong từng hoàn cảnh cụ thể chợt nhắc đến mấy câu của Paul Verlaine, Alfred de Vigny, Guillaume Apollinaire để chia xẻ với bạn bè lúc trong câu chuyện, lúc trên các trang điện tử blog, website, face book, email.

Trên blog8e9e10e ngày 1 tháng 9 năm nay tôi đã chia xẻ với bạn bè bản dịch của tôi bài thơ Mưa rơi dịu dàng trên phố (Il pleut doucement sur la rue) của Paul Verlaine, mà ngày trước đã đọc qua. Về bài đó có một bình luận ý là sao anh không viết ra những thứ mà anh đã đọc để chia sẻ với anh em. Điều đó gợi ý cho tôi viết bài Cảnh ao thu trong thơ của Saint-Éxupery (Bài viết kỷ niệm 40 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt-Pháp 1973-2013) đăng ngày 16-9-2013. Nội dung chính là bản dịch thơ bài Ao thu như đang ngủ (L’étang semble dormir) của Saint-Éxupery. Tôi chọn bài này vì Saint-Éxupery là nhà văn Pháp ít nhiều có mối liên hệ với Việt Nam như đến Sài Gòn làm phóng viên năm 1934, làm phi công lái máy bay tham gia cuộc đua máy bay Paris-Sài Gòn năm 1935, mà từ đó Saint-Exupéry nảy sinh ý tưởng cho cuốn Hoàng tử bé (Le Petit Prince) nổi tiếng sau này. Nhân một bạn đọc truy cập vào bài này lượt số 501, tôi đã tặng bạn đọc đó hai cuốn thơ của tôi là Cảm Diêm Thần (thơ chữ Hán, Đường luật, dịch tiếng Việt, tiếng Anh, NXB VHTT) và Đường thi ngẫu tập (dịch thơ Đường, tiếng Việt, tiếng Anh, NXB VH).

Từ đó tôi nảy ra ý định xuất bản một cuốn thơ Pháp dịch gồm 40 bài của 40 dịch giả Việt Nam. Tôi đã đăng ý tưởng đó lên website thivien.net, trong mục Mời tham gia bài cho cuốn sách dịch thơ Pháp ngày 25-9-2013 và một số trang tin điện tử khác với hạn chốt 10-10-2013 để kịp xuất bản sách trong năm nay với tựa đề là “Iris dáng mong manh – Fragiles Iris” lấy ý từ bài Ao thu như đang ngủ (L’étang somble dormir) của Saint-Éxupery. Rất tiếc là chỉ có một bạn gửi bài tham gia trong hạn đó, nên kế hoạch đối với cuốn này vẫn còn để ngỏ.

Để không bị lỡ kế hoạch đã định, tôi tập hợp lại các bài thơ Pháp đã đọc trước đây và dịch ra tiếng Việt. Cũng may là những bài thơ ấy, lúc này, lúc khác, đoạn nọ, đoạn kia tôi đã dịch trong đầu rồi, nay chỉ là bỏ chút giờ khuya nhớ lại, đối chiếu và hoàn tất. Nên trong khoảng hai tháng hoàn thành được 27 bài dịch thơ tiếng Pháp và 2 bài tiếng Việt của “nhà trồng được” gộp thành một cuốn gọi là

 “Nhớ chuyện nay -  Souviens-t’en - Remember the present”

Trong 27 bài thơ tiếng Pháp nguyên tác có 18 bài của 11 tác giả người Pháp và 9 bài của 9 tác giả là ngưới có xuất xứ từ Thụy Sỹ (2 tác giả), Bỉ, Áo, Scotland, Ba Lan, Nga, Mỹ, Canada. Về xuất xứ tác giả cũng còn có một số đắn đo. Guillaume Apollinaire có mẹ là người Ba lan, sinh ra ở Italia về sau chuyến đến sống ở Pháp. Rainer Maria RILKE sinh ra ở Praha lúc đó thuộc Đế quốc Áo-Hung, nay thuộc Cộng hòa Séc. Một số bài, tác giả lần đầu tiên được giới thiệu ở Việt Nam. Nhiều bài được đánh giá là Tác phẩm kinh điển lớn (Les Grandes Classiques). Sách được trình bày dưới hình thức song ngữ, khi giở cuốn sách ra, trang bên trái là nguyên tác tiếng Pháp, trang bên phải là dịch thơ tiếng Việt.

Hai bài tiếng Việt trước đây tôi đã làm phần dịch nghĩa tiếng Anh để trao đổi với bạn bè quốc tế, nay cũng in cả vào, nên sách có thêm phần tiếng Anh.

Để thực hiện cuốn sách này tôi đã truy cập một số trang tin điện tử mở để tìm thông tin, đối chiếu nội dung như Wikipedia, Poésie Française, Le Figaro, Toute la Poésie…, mà tôi rất hân hạnh tặng cuốn thơ này khi có điều kiện.

Vốn không phải là người làm thơ chuyên nghiệp, chỉ là yêu thích thơ đem những thứ mình đọc được bấy nay đưa ra chia xẻ với bạn bè, tăng niềm đam mê thơ trong những lúc trà dư, tửu hậu.

“Tuổi già lãnh lẽo biết ai

Tình yêu nhóm lửa những giây mặn nồng”

“Est-ce dans la froide vieillesse

 Que de l’amour on sent les feux”

 (A. Pouchkine).

TĐP