Giáp Tết nhận được tin ông chú ruột ở Quảng Ninh bị mệt, nên tôi lên kế hoạch phải đi thăm sớm. Vậy là 6 giờ sáng mùng 2 Tết GLK 300 đã xuất phát từ 23 Xóm Hạ Hồi, đến cầu vượt Bắc Ninh đón thêm mấy người họ hàng từ quê làng Hữu Nghi, Bắc Giang ra đi cùng. Đầu năm lại vào lúc sáng sớm, đường vắng nên tốc độ cũng hơi cơi nới. Chỉ một thoáng xe đã vượt cầu Phải lại, qua Sao đỏ, Mạo Khê, Uông Bí, đến Tuần Châu khoảng 8 giờ.
Vào thăm cửa hàng Mỹ Ngọc
giới thiệu sản phẩm ngọc trai Vân Đồn, vì cùng xe có ông anh họ là chuyên gia
nuôi trai ngọc số 1 của Việt Nam đang hướng dẫn việc nuôi cấy trai ngọc ở Vân Đồn.
Mình cũng được thơm lây khi vừa xuống xe đã gặp hai hàng các em trẻ xinh cúi
chào thầy một cách tưng bừng. Ở đây bạn có thể thăm quan quy trình khép kín từ
nuôi cấy ngọc trai đến chế tác thành sản phẩm ngọc trai. Ngọc trai nuôi ở Vân Đồn
đã đạt tiêu chuẩn quốc tế. Hôm nay là ngày mùng 2 Tết nhưng nhân viên vẫn có mặt
đông đủ vì đang có đợt khách du lịch quốc tế
mấy nghìn người xông đất Hạ Long. Giao lưu mừng tuổi và tặng thơ xong là
đi tiếp.
Đến Cọc 8 rẽ vào nhà đã
thấy anh Nguyễn Văn Chiểu, Giám đốc Sở Ngoại vụ Quảng Ninh tươi cười đợi trước
cửa. Anh Chiểu là trưởng đoàn mình học ở Quế Lâm 4 năm trước. Trước nữa là cán
bộ Văn phòng Ủy ban tỉnh Quảng Ninh khi ông chú mình là Chủ tịch Quảng Ninh,
năm nay ông 94 tuổi rồi. Sức khỏe ông đã ổn định, tuy nhiên vẫn phải theo dõi
điều trị. Sau chương trình hỏi thăm sức khỏe và mừng tuổi là đến chương trình
rượu và thơ. Nhóm Quảng Ninh cùng đoàn 165 học tiếng Trung Quốc còn có anh Nguyễn
Văn Trường, Phó TBT Báo Quảng Ninh, em Thùy Dương, Trưởng BQL Vịnh Hạ Long, người
nổi tiếng năm ngoái trúng tuyển thi từ cấp phòng lên thẳng Giám đốc.
Ở Quảng Ninh còn có một
em gái nữa cùng trường Đại học sư phạm Quảng Tây, học thạc sỹ tiếng Trung. Bây
giờ em đang làm giáo viên tiếng Trung ở
Trường cán bộ tỉnh QN. Lần này rất tiếc không gặp được, nhưng qua điện
thoại em nhắc lại yêu cầu mình viết lại bài thơ cổ về Quảng Ninh để em giới thiệu
du lịch. Hiện nay em cũng kiêm làm thêm du lịch. Chả là hồi còn ở TQ mình thỉnh
thoảng mình đọcthơ Đường cho em nghe, trong đó có bài này. Tuy em rất giỏi tiếng
Trung vào loại nhất Trường ĐHSP Quảng Tây ngày đó, nhất tỉnh Quảng Ninh bây giờ,
nhưng động đến thơ, chữ Hán cổ vẫn ngại. Giữ lời hứa với em, mình giới thiệu bài
thơ Vân Đồn của Nguyễn Trãi.
Nguyên tác chữ Hán
路入雲屯山復山
天恢地設付奇觀
一盤藍碧澄明鏡
萬斛鴉青鬌翠鬟
宇宙頓清塵海岳
風波不動鐵心肝
望中岸草萋萋綠
道是藩人駐舶灣
天恢地設付奇觀
一盤藍碧澄明鏡
萬斛鴉青鬌翠鬟
宇宙頓清塵海岳
風波不動鐵心肝
望中岸草萋萋綠
道是藩人駐舶灣
阮廌
Phiên âm
Vân Đồn
Lộ
nhập Vân đồn san phục san;
Thiên khôi địa thiết phó kỳ quan.
Nhất bàn lam bích trừng minh kính;
Vạn hộc nha thanh đỏa thúy hoàn.
Vũ trụ đốn thanh trần hải nhạc;
Phong ba bất động thiết tâm can.
Vọng trung ngạn thảo thê thê lục,
Đạo thị phiên nhân trú bạc loan.
Thiên khôi địa thiết phó kỳ quan.
Nhất bàn lam bích trừng minh kính;
Vạn hộc nha thanh đỏa thúy hoàn.
Vũ trụ đốn thanh trần hải nhạc;
Phong ba bất động thiết tâm can.
Vọng trung ngạn thảo thê thê lục,
Đạo thị phiên nhân trú bạc loan.
Nguyễn
Trãi
Dịch
nghĩa:
Vân
Dồn
Đường
vào Vân Đồn núi lại núi
Trời
đất xây dựng nên cảnh kỳ quan này.
Mặt
biển như một tấm gương phản chiếu màu xanh lam, ngọc bích sáng lóa.
Hàng
vạn quả núi màu xanh đen như búi tóc thiếu nữ màu xanh biếc.
Không
gian dọn sạch bụi trần nơi những quả núi trên biển.
Sóng
gió không lay chuyển được tấm lòng sắt đá này.
Nhìn
về phía bờ thấy cỏ xanh tươi tốt.
Người
ta nói rằng đó là thuyền buôn của người nước ngoài đỗ thuyền trong vịnh.
Nguyễn
Trãi (1380 – 1442)
Đây là bài
thơ tả cảnh thuộc loại hay nhất trong văn thơ cổ Việt Nam. Ở đây ta
thấy mặt biển sáng rực, núi, đảo nhấp nhô. Điểm đặc sắc mà chưa bài thơ nào có là
tác giả dùng đến 5 từ tả màu xanh, lam, bích, thanh, thúy, lục. Câu 6 thể hiện
nhân cách vững vàng của Nguyễn Trãi trước sóng gió cuộc đời. Câu cuối cho thấy
từ hơn 600 năm trước Vân Đồn đã là cảng giao thương quốc tế.
(TĐP)
Bài thơ VÂN ĐỒN của Nguyễn Trãi đúng là một trong những bài thơ tả cảnh hay nhất của ông và của cổ thi Việt.
Trả lờiXóaCòn nhớ ngày HY học khoa Ngữ Văn ĐH SP HN I, một thầy giáo của HY đã phổ nhạc bài thơ VÂN ĐỒN. Thầy trò chúng em đã hát rất say sưa. Giai điệu hào hùng, khoáng đạt, ca từ gợi cảm gợi tình ... đúng như cảnh núi đảo giữa trời mây non nước bao la. Đến bây giờ, HY vẫn có thể hát được bài hát này. Tiếc là vốn liếng âm nhạc của HY không đủ để có thể chép nhạc của bài ca ra đây.
Thôi, HY đành chép lời vậy. Nếu có điều kiện gặp thi sĩ, dịch giả TĐP, HY nhất định sẽ hát tặng thi sĩ bài ca VÂN ĐỒN mà HY cùng bạn bè từng hát.
Đây là lời ca mà thầy HY đã dịch và chắp cánh cho thơ VÂN ĐỒN:
"Đường vào Vân Đồn núi rồi lại núi/ Kỳ quan này đất nối trời xây/ Một màn nước biếc trong thay/ Tóc xanh muôn búi tóc mây buông đều/ Bụi bặm cuốn hết, vũ trụ bao la/ Sóng gió không lay động lòng ta/ Thuyền bè các nước vẫn đợi vào ra/ Xanh xanh cây cỏ đôi bờ xa ...".
(Hải Yến)
Một kinh nghiệm rút ra từ chuyến đi này là nếu đi chơi xa nên xuất hành thật sớm, càng sớm càng tốt.
Trả lờiXóaBây giờ mới dịch thơ bài này:
Trả lờiXóaVân Đồn
Đường tới Vân Đồn núi lại núi
Trời xây đất dựng cảnh kỳ quan
Một vùng xanh biếc soi gương sáng
Vạn búi xanh đen rủ tóc huyền
Trời đất tẩy trần quang núi biển
Bão giông chẳng chuyển tấm lòng son
Ngước nhìn bờ cỏ xanh xanh thế
Trên vịnh thả thuyền mấy khách phiên.
(Trần Đông Phong dịch Vân Đồn của Nguyễn Trãi)
--
- Vân Đồn: Vịnh biển ở Quảng Ninh
- Phiên: Người sống, buôn bán ở vùng biên giới