Ai là tác giả bài thơ "Em bảo anh đi đi..."?

Khi comment bài thơ về Suối Yến tặng em N22, ông LPT đã dẫn bài thơ này: Em bảo anh đi đi,/Sao anh không đứng lại?/ Em bảo anh đừng đợi,/Sao anh lại vội về?  Lời nói gió bay đi,/Đôi mắt huyền đẫm lệ./ Sao mà anh ngốc thế !/ Không nhìn vào mắt em.

Đây là một bài thơ nổi tiếng. Hồi tôi sinh viên, tôi biết rất nhiều bạn chép bài thơ này. Nhưng tác giả thì ghi lung tung. Chỗ thì bảo đó là thơ Hai-nơ (nhà thơ Đức), chỗ thì Putskin, chỗ thì bảo Xuân Diệu…

Gần đây, tôi tra ra, hóa ra câu trả lời rất ngạc nhiên. Đó là nhà thơ nữ người Ac-me-ni-a. 

Trích tiểu sử:  “Silva Kaputikyan sinh ở Erevan (Acmenia), tốt nghiệp Khoa Ngôn ngữ Đại học Erevan và Trường viết văn. Bắt đầu in thơ từ năm 1933. Hội viên Hội Nhà văn Armenia từ năm 1941. Năm 1952 được tặng Giải thưởng nhà nước Liên Xô. Những đề tài chính trong thơ Sirvard Kaputikyan là tình yêu, lòng yêu nước và sự cô đơn của người phụ nữ. Bà đặc biệt nổi tiếng với nhiều bài thơ về tình yêu, tình mẹ và nhiều bài viết về số phận cộng đồng người Armenia ở nước ngoài. Ngoài hoạt động văn học bà còn là Đại biểu Xô viết Tối cao Liên Xô và Viện sĩ Viện Hàn lâm khoa học Nga. Bà được tặng nhiều giải thưởng cao quí của nhà nước Armenia, Liên Xô và nhiều giải thưởng của các nước: Ý, Ukraina, Mỹ, Grruzia, Anh. Silva Kaputikyan là tác giả của gần 60 cuốn sách viết bằng tiếng Armenia và tiếng Nga. Thơ của bà được dịch ra nhiều thứ tiếng, trong đó có tiếng Việt.” (hết trích)

Bài thơ của bà Silva Kaputikyan nguyên văn chữ Nga như sau:

Да, я сказала: "Уходи"

Да, я сказала: "Уходи", -

Но почему ты не остался?

Сказала я: "Прощай, не жди", -

Но как же ты со мной расстался?

Моим словам наперекор

Глаза мне застилали слезы.

Зачем доверился словам?

Зачем глазам не доверялся?

Bạn nào biết tiếng Nga có thể dịch lại. Trên đây, mở đầu bài này là một bản dịch, sau đây là một bản dịch khác (Bản này sát nguyên tác hơn, vì nguyên tác có dẫn câu nói, có hai chấm rồi mở ngoặc kép):

Em bảo anh: “Đi đi!”

Sao anh không ở lại?

Em bảo anh: “Đừng đợi!”

Sao anh lại ra đi?

Những lời em trái ngược

Mắt em lệ đầy vơi

Tại sao anh tin lời?

Sao không nhìn đôi mắt?

Sau đây lại là một bản dịch tài hoa nữa. Tài hoa nhưng cũng hơi… đểu:

Em vừa mới bảo anh đi

Mà sao anh đã vội phi cái vèo

Em vừa bảo "chớ kì kèo"

Mà sao anh đã vội theo con nào

Con trai là ngốc vậy sao

Sao anh chẳng chịu nhin` vào mắt em

Mời các bạn thưởng thức một bài thơ khác của bà:

Годы спустя

 Я образ твой хочу сберечь.

Я не хочу с тобою встреч.

Порой спешу с пути свернуть,

Чтоб не столкнуться где-нибудь.

Да, я хочу, любимый мой,

Чтоб жил ты в памяти моей

Таким, как был ты той зимой,

Той давней ночью без огней.

Чтоб как тогда меня любил

И той же синью цвел твой взор, -

Чтоб ты нежнее снега был

И жег сильнее, чем костер.

Чтоб снова таяла зима

От жарких губ, от слов твоих,

Чтоб вновь я верила сама '

В неповторимость смысла их!

Казалось мне тогда - ты мог

Забыть и славу и себя

И мир восторга и тревог

К ногам моим сложить, любя.

Я образ твой хочу сберечь,

Я не хочу с тобою встреч,

С тобой, потухшим, серым, злым.

Ступай один путем своим.

Bản dịch:

Mấy năm sau

Em muốn giữ gìn hình ảnh của anh

Nhưng gặp anh thì em không muốn

Em bây giờ vội rẽ sang đường khác

Đến đâu không còn chạm vào anh.

Vâng, anh yêu ạ, em luôn tâm niệm

Muốn anh mãi vẹn nguyên trong ký ức em

Anh là anh của mùa đông năm ấy

Và của cái đêm ta không có lửa quanh mình.

Để cho anh yêu em như ngày đó

Xanh ngời ngời trong ánh mắt anh

Để cho anh dịu dàng hơn cả tuyết

Và cháy bừng lên ngọn lửa sưởi tâm hồn.

Để cho mùa đông tan đi lần nữa

Vì môi anh cháy bỏng, những lời yêu

Và để em một lần nữa, tự mình

Tìm mê đắm trong những lời phỉnh nịnh

Ngày ấy em ngỡ rằng anh có thể

Quên bản thân mình, quên ánh hào quang

Cả thế giới lo lắng và hân hoan

Sẽ quì xuống dưới chân em, vô ngần yêu dấu .

Em muốn giữ gìn hình ảnh của anh

Nên em không muốn gặp anh lần nữa

Anh giờ đây nhạt nhẽo, tầm thường, chán ngắt

Hãy mình anh bước tiếp đường anh…
(NXH sưu tầm và biên tập)